Zararlı yazılım yani malware, herhangi bir ağı, hizmeti veya programlanabilir aygıtı kullanmak veya bunlara zarar vermek için tasarlanmış tüm kötü amaçlı yazılımlar için kullanılan bir ifadedir. Siber suçlular genellikle sağlık hizmetleri kayıtlarını, finansal verileri, parolaları, kişisel e-posta’ları ve finansal kazanç için yararlanabilecekleri diğer hassas bilgileri çıkarmak için zararlı yazılım kullanır.

Zararlı Yazılım Nasıl Çalışır?

Bilgisayar korsanları, her türlü kötü amaçlı yazılımı içeren zararlı yazılımları aşağıdakiler gibi birçok nedenden dolayı kullanır:

• Kimlik hırsızılığı
• Tüketici kredi kartı verilerinin ve diğer finansal bilgilerin çalınması
• Kripto para madenciliği
• Hizmet reddi saldırıları (DDoS saldırıları)

Zararlı yazılım, hedefine, yani hedeflenen kişilerden para kazanmaya ulaşmanın bir yolu olarak cihazlara, ağlara ve sistemlere kasıtlı olarak müdahale eder. Zararlı yazılım, normal işleyişi kasıtlı olarak engellediği için tüm cihazların veya sistemin sıkıntıya girmesine neden olur.

Zararlı yazılım nasıl yayılır?

Her zararlı yazılım türü benzer bir model izler: Hedeflenen kişi yanlışlıkla ve muhtemelen bilmeden kötü amaçlı yazılımı yükler. Bu sayede yazılım sistem veya cihazlara bulaşır.

Zararlı yazılım ne yapar?

Her farklı zararlı yazılım türü, bir tür kullanıcı eylemine bağlıdır. Bazıları e-posta, sosyal medya, SMS veya anlık mesajlaşma üzerinden bir bağlantı veya yürütülebilir dosya yoluyla kötü amaçlı kod gönderir.

Kötü amaçlı bir web sitesini ziyaret etmek veya bir e-posta’daki bir bağlantıya tıklamak gibi yanlışlıkla zararlı yazılımı indiren bazı eylemlerin gerçekleştirilmesi, çoğu kötü amaçlı yazılımın bulaşmasına neden olur. Bilgisayar korsanları bazı durumlarda kötü amaçlı yazılımları ücretsiz yazılım indirme paketleri, eşler arası dosya paylaşım hizmetleri ve metin mesajları yoluyla yayar.

Zararlı Yazılım Türleri Nelerdir?

Birçok zararlı yazılım türü vardır. En yaygın olanlardan bazıları aşağıdaki şekildedir:

1. Virüs

En yaygın kötü amaçlı yazılım türleri arasında virüs bulunur. Virüs başka bir programa bağlanan ve çalıştırıldığında, diğer bilgisayar programlarını değiştirerek ve bu programlara bulaşarak kendini çoğaltan kötü amaçlı yazılımdır.

2. Solucanlar (Worms)

Worms, kendi kendini çoğaltan, ağlar ve internet üzerinden yayılan bir tür zararlı yazılımdır. Solucanlar, yayılmak için bir ana bilgisayar programı gerektirmedikleri için virüslerden farklıdır. Kendilerini diğer bilgisayarlar ve ağlara yayabilen bağımsız programlardır.

3. Casus yazılım (Spyware)

Casus yazılım, kullanıcının bilgisi veya izni olmadan kullanıcının etkinliklerini gözlemlemek veya gözetlemek için tasarlanmış zararlı yazılımdır. Bu tür zararlı yazılımlar, hedeflenen kişinin bilgisayarında arka planda gizlenir, şifreler, kredi kartı bilgileri ve diğer hassas bilgiler gibi bilgileri gizlice toplar ve bunu casus yazılımın kod yazarına bildirir.

4. Truva atları (Trojans)

En tehlikeli zararlı yazılım türlerinden biri olan truva atları, yararlı bir ürün veya araç kılığında güvenliği gizlice ihlal eder. Sisteme yerleştirildikten sonra arka kapılar oluşturur ve yetkisiz erişim elde ederek hassas bilgileri çalar veya fidye yazılımı, virüsler veya diğer tehditleri kurar.

5. Fidye yazılımı (Ransomware)

Fidye yazılımı, hedeflenen kişinin dosyalarını şifreleyen veya cihazını kilitleyen ve erişimi geri yükleme karşılığında fidye ödemesi talep eden bir tür zararlı yazılımdır. Fidye yazılımı, e-posta ekleri, kötü amaçlı bağlantılar veya yazılım veya işletim sistemlerindeki güvenlik açıklarından yararlanma gibi çeşitli yollarla yayılabilir.

6. Reklam yazılımı (Adware)

Adware, kullanıcının ekranında, genellikle bir web tarayıcısında, açılır pencerelerle veya yanıp sönen reklamlarla istenmeyen reklamları göndermek için tasarlanmış zararlı yazılımdır.

7. Dosyasız kötü amaçlı yazılım (Fileless malware)

Dosyasız kötü amaçlı yazılım, yasal programlar kullanarak bir bilgisayara bulaşır, bu nedenle iz bırakmaz ve dosyalara güvenmez. Bu, algılanacak kötü amaçlı işlemler veya taranıp algılanacak kötü amaçlı yazılım dosyaları olmadığı anlamına gelir. Bazı yaygın dosyasız kötü amaçlı yazılım teknikleri, her ikisi de sistemin kendi güvenilir hizmetlerini ve dosyalarını kullanarak bellekten komut dosyaları başlatmayı veya sıfırıncı gün açıklarından yararlanmayı içerir.

8. Rootkit

Rootkit, zararlı bir yazılım ve bilgisayar korsanına yönetici ayrıcalıkları veren bir uzaktan erişim aracı (RAT) veya uygulamadır. Temel olarak, kötü amaçlı yazılım bulaşmış sistemde gizli kalır, işletim sisteminin kendisi, kullanıcı ve diğer sistem yazılımları tarafından görülmeyecek şekilde tasarlanır. Modern rootkit’ler, genellikle virüsler, solucanlar ve truva atları gibi kötü amaçlı yazılımlarla ilişkilendirildiklerinden büyük güvenlik riskleri oluşturur.

9. Keylogger

Keylogger, parolalar, kullanıcı adları ve kredi kartı numaraları gibi hassas bilgiler dahil olmak üzere klavyedeki tüm kullanıcı tuş vuruşlarını kaydeden, depolayan ve bilgisayar korsanına gönderen zararlı bir yazılımdır.

10. Kripto madenciliği (Cryptomining)

Cryptojacking, genellikle bir truva atı tarafından yüklenen ve bilgisayar korsanının bilgisayarınızı kullanarak kripto para madenciliği yapmasına olanak tanıyan bir kötü amaçlı yazılım türüdür. Temel olarak, kötü niyetli bir kripto madencisi para kazanmak için sisteminizin kaynaklarını çalar ve toplanan Bitcoin’i veya diğer kripto para birimini kendi hesabına gönderir.

11. Bot ağları (Botnets)

Aslında bir zararlı yazılım türü olmayan botnet’ler, bir bilgisayar korsanının kontrolü altında birlikte çalışan kötü amaçlı yazılımların bulaştığı bilgisayar ağlarıdır. Botnet, kötü amaçlı yazılımı çalıştıran veya gerçekleştiren bilgisayar ağıdır ve virüslü ağın parçası olan bilgisayarlar, denetleyici komutlarını alan “botlar”dır. Bu virüslü bilgisayarlar bir ağ oluşturduklarından, önemli miktarda kolektif işlem gücü sunar. Bilgisayar korsanları bu gücü spam göndermek, saldırıları koordine etmek, tarayıcınızda sahte reklamlar oluşturmak ve verileri çalmak için kullanabilir.

12. Exploits

Exploits, yaratıcının kontrolü ele geçirmesini sağlamak için bir sistemdeki güvenlik açık ve hatalarından yararlanan veya “istismar eden” zararlı yazılım programlarıdır. Exploits, kötü içeriğe sahip kullanıcılara saldırmak için yasal siteleri kullanma uygulaması olan kötü amaçlı reklamcılıkla bağlantılıdır.

Kötü Amaçlı Yazılımlar Nasıl Önlenir?

Zararlı yazılım bulaşmalarını önlemek için atabileceğiniz birkaç adım vardır. Bunlar aşağıdaki şekildedir:

1. Yazılımınızı güncel tutun

Bilgisayarınızda veya cihazınızda işletim sisteminizin, web tarayıcınızın ve diğer uygulamaların en son sürümünün yüklü olduğundan emin olun. Bu, tüm güvenlik açıklarının yamalanmasını ve bilgisayar korsanları tarafından istismar edilmemesini sağlar.

2. Virüsten koruma yazılımı kullanın

Güvenilir bir virüsten koruma yazılımı yükleyin ve bu yazılımı güncel tutun. Bu, kötü amaçlı yazılım bulaşmalarının algılanmasına ve kaldırılmasına yardımcı olur.

3. E-posta ekleri ve indirmeler konusunda dikkatli olun

Bilinmeyen veya şüpheli kaynaklardan gelen ekleri açmayın veya dosya indirmeyin. Sizden yürütülebilir dosyaları çalıştırmanızı isteyen eklere özellikle dikkat edin.

4. Güçlü parolalar kullanın

Tüm hesaplarınız için güçlü ve benzersiz parolalar kullanın, mümkünse iki faktörlü kimlik doğrulamayı etkinleştirin. Bu, bilgisayar korsanlarının hesaplarınıza ve cihazlarınıza erişmesini önlemeye yardımcı olabilir.

5. Şüpheli bağlantılara tıklamayın

E-posta’lardaki, sosyal medya mesajlarındaki ve diğer çevrimiçi iletişimlerdeki bağlantılara dikkat edin. Tıklamadan önce hedef URL’yi görmek için bağlantıların üzerine gelin ve şüpheli görünen veya bilinmeyen kaynaklardan gelen bağlantılara tıklamayın.

6. Halka açık Wi-Fi’den kaçının

Halka açık Wi-Fi ağlarını kullanırken dikkatli olun, çünkü bunlar güvensiz olabilir ve bilgisayar korsanlarının verilerinizi ele geçirmesine izin verebilir. Ayrıca internet trafiğinizi şifrelemek ve gizliliğinizi korumak için bir sanal özel ağ (VPN) kullanabilirsiniz.

7. Verilerinizi yedekleyin

Önemli dosya ve verilerinizi harici bir sabit sürücüye veya bulut depolama hizmetine düzenli olarak yedekleyin. Bu, zararlı yazılım bulaşmasından veya başka bir veri kaybı olayından kurtulmanıza yardımcı olabilir.

Bu adımları izleyerek ve güvenli çevrimiçi davranışlar uygulayarak, kendinizi kötü amaçlı yazılım bulaşmalarından ve diğer siber tehditlerden korumaya yardımcı olabilirsiniz.

Zararlı Yazılım Analiz Aşamaları

Zararlı yazılım analizi, kötü amaçlı yazılımın (kötü amaçlı yazılım) davranışını, işlevselliğini ve amacını analiz etme ve anlama sürecidir. Zararlı yazılım analizinin genel aşamaları aşağıdakileri içerir:

1. Toplama

İlk adım, analiz edilecek zararlı yazılımın bir örneğini elde etmektir. Bu, ağ trafiğini yakalamayı veya virüslü bir sistemden veya kötü amaçlı yazılım deposundan kötü amaçlı yazılımın bir kopyasını almayı içerebilir.

2. Statik Analiz

Bir sonraki adım, zararlı yazılım örneğini çalıştırmadan zararlı yazılım kodunu incelemeyi içeren statik analiz yapmaktır. Bu, dosya yapısını analiz etmeyi, kötü amaçlı yazılımın dosya türünü tanımlamayı ve kodu analiz etmek için ayrıştırıcılar ve hata ayıklayıcılar gibi araçları kullanmayı içerebilir.

3. Dinamik Analiz

Dinamik analiz, zararlı yazılımın davranışını gözlemlemek ve herhangi bir kötü amaçlı etkinliği belirlemek için kontrollü bir ortamda çalıştırılmasını içerir. Bu, zararlı yazılımı ana bilgisayar sisteminden ve ağdan izole eden bir sanal makine veya kapsayıcı olan bir korumalı alan ortamının kurulmasını içerebilir.

4. Davranışsal Analiz

Davranışsal analiz, zararlı yazılımın davranışını ve amacını anlamak için çalışma zamanı sırasındaki eylemlerini izlemeyi içerir. Bu, ağ trafiğinin, dosya sistemi değişikliklerinin ve kayıt defteri değişikliklerinin analiz edilmesini içerebilir.

5. Kodu Tersine Çevirme

Kodu tersine çevirme, zararlı yazılımın işlevselliğini daha iyi anlamak için makine kodunu daha yüksek seviyeli bir programlama diline dönüştürme işlemidir. Bu, ayrıştırıcılar, hata ayıklayıcılar ve kod çözücüler gibi tersine mühendislik araçlarının kullanılmasını içerebilir.

6. Raporlama

Son adım, analizin bulgularını belgelemek ve bir rapor hazırlamaktır. Rapor, zararlı yazılımın davranışı, amacı ve olası etkisiyle ilgili ayrıntıların yanı sıra hafifletme ve önleme önerilerini içermelidir.

Kötü amaçlı yazılım analizi, özel beceri ve araçlar gerektiren karmaşık ve zaman alan bir süreç olabilir. Ancak, kötü amaçlı yazılım araştırmasının önemli bir parçasıdır ve kuruluşların siber tehditleri daha iyi anlamalarına ve bunlara karşı savunma yapmalarına yardımcı olabilir.

Zararlı Yazılım Analiz Teknikleri Nelerdir?

Zararlı yazılım analiz sürecine yaklaşmanın iki yolu vardır: Statik analiz veya dinamik analiz kullanmak. Statik analizde zararlı yazılım örneği kod çalıştırılmadan analiz edilirken, dinamik analizde zararlı yazılım aslında kontrollü, yalıtılmış bir ortamda yürütülür.

Aşağıdaki tabloda, bu zararlı yazılım analiz tekniği arasındaki farkları bulabilirsiniz:

Şirketler Verilerin Güvenliği İçin Zararlı Yazılımlardan Nasıl Korunabilir?

Bir şirket sahibi olarak işletmenizi zararlı yazılım saldırılarından korumanın en önemli adımı, siber saldırıların işletmeniz için oluşturduğu ciddi tehdidin farkında olmaktır. Pek çok kişi siber tehditlerin ciddiyetini ve önemini küçümseme eğiliminde olsa da, bilgisayar korsanları sistem ve bilgilerine kolayca erişebilir. Bu yüzden dışarıdaki siber tehdit türlerinin ve bunlarla mücadele etme seçeneklerinizin farkında olmak çok önemlidir.

1. Ağınızı Güvenli Hale Getirin

Ağ güvenliği şirketler için çok önemlidir. Bu yüzden ağınıza erişimi korumak ve izlemek için bir güvenlik duvarına sahip olmak çok önemlidir. Koruma olmadan, ağınız ve verileriniz, sisteminize tehlikeli kötü amaçlı yazılımların girmesine izin verebilecek yetkisiz kullanım ve faaliyetlere karşı savunmasızdır. İşletmenizin ağındaki kötü amaçlı yazılım, veri ve gelir kaybından şirketinizin tamamen yok olmasına kadar birçok felaketle sonuçlanabilir.

2. Antivirüs, Zararlı Yazılım Önleme ve Fidye Yazılım Önleme Yazılımını Kurun

İşletmenizi kötü amaçlı yazılım saldırılarına karşı korumak için birden çok güvenlik katmanına ihtiyacınız vardır. Sadece bir antivirüs kurulumuna sahip olmak yeterli değildir. Bu nedenle, birkaç güvenlik uygulamasına yatırım yapmak çok önemlidir. Birkaç uygulamanın kurulu olması, zararlı yazılımlara ve diğer zararlı siber saldırılara karşı güçlü bir savunma düzeyi sağlayarak başka bir yazılımın zayıflığını telafi etmelerine olanak tanır.

Peki işletmenizi kötü amaçlı yazılım saldırılarından nasıl korursunuz?

Şirketinizi korumak için virüsten koruma, zararlı yazılımdan koruma ve fidye yazılımından koruma yazılımlarının yanı sıra birkaç başka yazılım daha yükleyin. Ya da yazılımı sizin yerinize yönetmesi ve kurması için deneyimli bir BT ekibi ile çalışın.

3. Sistem, Yazılım ve Uygulamalarınızı Düzenli Olarak Güncelleyin

Bilgisayar korsanlarının sisteminize veya yazılımınıza erişmesinin en yaygın yollarından biri, yamalanmamış delikler aracılığıyla tehlikeli kötü amaçlı yazılım enjekte etmektir. Bu nedenle geliştiriciler, kötü amaçlı yazılımların hızla gelişen doğasına ayak uydurmak için sürekli olarak güncelleme ve yamalar oluşturur ve bilgisayar korsanlarının eski bir programda erişebilecekleri “delikleri” doldurur. Güvenlik uygulamalarınızdan tüm yazılımlara ve bilgisayarlara kadar tüm ticari varlıklarınızı düzenli olarak güncellemek, zararlı yazılım saldırısı olasılığını azaltmada temeldir.

4. Şifreleme Yazılımını Kullanın

Zararlı yazılımın güvenliğinizi ihlal etmesi ve verilerinizin tehlikeye girmesi gibi bir durumda, bir yedekleme planına sahip olmanız önemlidir. Bu planın bir kısmı verilerinizin şifrelenmesini içerir. Verileriniz şifrelendiğinde bu, verilerinizi kodlar, yani verileriniz bir bilgisayar korsanı tarafından çevrilemez veya anlaşılamaz, bu da onu işe yaramaz hale getirir. Bu nedenle, işletmenizi kötü amaçlı yazılımlardan korumak için işletmenizin tüm verilerini şifrelediğinizden ve tüm verilerinizin yedek bir kopyasını birkaç sabit sürücüde veya konumda sakladığınızdan emin olun. Bu, acil bir durumda bile verilerinizin kötüye kullanılmamasını veya kalıcı olarak kaybolmamasını sağlar.

5. Çalışanlarınızı Eğitin

İşletmenizi kötü amaçlı yazılım saldırılarından korumanın bir başka yolu da çalışanlarınızı eğitmektir. Çalışmalar, çok sayıda veri saldırısının, çalışanların kötü amaçlı bir yazılım saldırısını tespit edememesinin ve sonuç olarak bilgisayar korsanlarına planlarında yardımcı olmasının bir sonucu olduğunu göstermiştir. Çalışanlarınızı, kimlik avı dolandırıcılıkları ve kötü niyetli bağlantılar gibi potansiyel kötü amaçlı yazılım saldırılarını tanıma konusunda eğitmek, işletmenizi ve verilerini korumada son derece yararlı bir adımdır. Bu nedenle, kötü amaçlı yazılım saldırılarını tanımak ve bunlardan kaçınmak için çalışanlarınızı düzenli olarak eğittiğinizden emin olmanız gerekir.